أثر المتلقي في النقد العربي القديم. (Arabic)

The Impact of the Receiver in Ancient Arab Criticism. (English)
ESKİ ARAP ELEŞTİRİSİNDE ALICININ ETKİSİ. (Turkish)

The recipient plays a significant role in the creative process, which consists of the creator, the text, and the recipient. When examining old Arabic literary criticism, one finds that the term "recipient" did not exist; instead, the terms "listener" and "reader" were used, with "listener" being the most commonly used. The impact of the recipient in old Arabic criticism can be summarized as having two effects: positive, which means forming a positive stance towards the creative text, and negative, where the recipient rejects something in the text that does not suit their taste. The critical stories mentioned in old criticism books are a good example that illustrates this classification of the recipient. On another note, some later scholars placed great importance on the recipient, making them central to literary criticism and the creative process. However, they often exaggerated this perspective, which cannot be entirely adopted, especially since most of our literature cannot be critiqued without sufficient knowledge of the creator and the environment in which the work was produced. The recipient's critical standards are only considered if the recipient is a renowned critic, such as Ibn Tabataba, Ibn Rashiq, Al-Sharif Al-Jurjani, and other ancient Arab critics. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Yaratıcı, metin ve alıcıdan oluşan yaratma sürecinde alıcının büyük bir önemi vardır. Eski Arap eleştiri kitaplarında bakıldığında alıcı kavramının bulunmadığı fark edilecektir. Onun yerine iki kavram kullanılmaktaydı. Dinleyici ve okuyucu. Dinleyici kavramı daha çok kullanılmaktaydı. Eski Arap eleştirisinde alıcının etkisi iki şekilde özetlenebilir. Olumlu etki ile alıcı, metinde olumlu bir tavır oluşturur. Olumsuz etki işe alıcı, metinde zevkine ters düşen bir unsuru reddeder. Belki de eski Arap eleştiri kitaplarının ortaya koyduğu hikayeleri, alıcıyı sınıflandırma yöntemini oluşturmamız için iyi bir örnek olabilir Diğer yandan sonraki dönem araştırmacıları; alıcıya büyük bir önem atfederek onu edebi eleştiri ve yaratma sürecinin temeli olarak gördüler. Anacak özellikle edebiyatımızın büyük çoğunluğunun yaratıcıyı ve onun üretim ortamını yeterince tanımadan eleştirilmeyeceği düşünüldüğünde bizlerin itimat etmeyeceği bir yaklaşım benimsediler. Öyle ki İbn Tabtaba, İbn Raşık, eş-Şerif el-Corcani ve diğer Arap eleştirmenleri gibi tanınmış bit eleştirmen olmadığı müddetçe alıcının eleştiri kriterleri göz önüne alınmaz. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

للمتلقي أهمية كبرى في العملية الإبداعية التي تتألف من: المبدع والنص والمتلقي، والناظر في كتب النقد العربي القديم يجد أن مصطلح المتلقي لم يكن موجودًا، وإنما ورد نظي ا رن له هما: السامع، والقارئ، وكان مصطلح السامع الأكثر استعمالًً. ويتلخص أثر المتلقي في النقد العربي القديم في أن للمتلقي أثرين: إيجابي؛ أي يكوّن فيه موقفًا إيجابيًا من النص الإبداعي، وسلبي، ويكون فيه ا رفضًا لأمر ما في النص الإبداعي لم يستسغه ذوقه ولعلّ القصص النقدية التي سردتها كتب النقد القديم خير مثال يكوّن لدينا تلك الوجهة التصنيفية للمتلقي. وعلى صعيدٍ آخر أولى بعضُ الدّارسين المُتأخرين الأهميّة الكبرى للمتلقّي جاعلين منه الأساس في النّقد الأدبيّ والعمليّة الإبداعيّة، وقد غالوا في هذا الًتّجاه الذي لً يُمكننا اعتماده، ولًسيّما أنّ أغلب أدبنا لً يُمكن أن ينقد بدون اطّلاعٍ كافٍ على المُبدع وبيئته التي أُنتجَ فيها. على أنّ المتلقي لً يؤخذ بمعاييره النقدية إلً إذا كان ناقدًا مشهودًا له، من مثل: ابن طباطبا، وابن رشيق، والشريف الجرجاني، وغيرهم من النقاد العرب القدامى. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Kırıkkale University Journal of Social Sciences is the property of Kirikkale University Journal of Social Science (KUJSS) and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)