Şâmî'nin Sübülü'l-Hüdâ Adlı Eserinde Anlatım Üslupları ve Arap Dili Kaynakları. (Turkish)

Narrative Styles and Arabic Language Sources in Shami's Work of Subulu'l-Huda. (English)

During the Mamluk period (1250-1517) especially after the Mongol invasion Egypt became a fertile land where scholars migrated and great scholars were raised. This situation continued for a while under the governors after the Ottoman conquest of the region (1299-1922). During this process, scholars compiled voluminous collections of works, passed on the tradition of knowledge from the early periods to their own periods, to the next generations in the style of narration-dirāyah. One of these voluminous encyclopedic work is the massive work on the Propher Mohammad (pbuh), Subulu'l-hudâ va'r-rashâd fî sîreti khayri'l-'ibâd completed by Muhammed b. Yûsuf es-Sâlihî eş-Şâmî (d. 942/1536) in the last years of his life. Since the work deals with all aspects of the Prophet, it contains narrations and rich information in areas such as dalāil, sirah-meghazi, shamail, el-hasâis, mu'cizat, al-Fadail and biographies and Prophetic medicine. At the same time, the author al-Shāmī, drew on a vast body of literature written up to this time and made references to it. The use of such a wide range of sources resulted in the inclusion of important verse and prose texts of the Arabic language in the work, so that a large amount of Arabic poetry on various themes is included in the work. In addition, the work is noteworthy in terms of style because it contains various texts available in the style of narration-dirāyah. In this context, narrativism, descriptivisim, thematic poetry narratives, scholary, instructive, explanatory, quantitative and epic narrative styles are some of the narrative styles adopted by the author. In a addition, the abundant use of the narratives of Ayyām al-Arab and sirah-meghazi necessitated an examination of the relationship of siyer-historical texts with the Arabic language. The grammatical analysies in the work and the creation of syllabus and dictionary sections at the end of each subject are among the features that make it original. Thus, in the modern period, he pioneered works that formed curricular sections in educational sets such as language etc. and, various scientific works. The work of the author al-Shāmī, Subulu'l-hudâ, is a work that is valuable in terms of the literary texts it contains and the curricula, analysis and analysis of the Arabic language. In addition, the fact that the author had a number of works on the Arabic language and made references to them in his work proves that the author was an important Arabic linguist as well as a scholar of sirah and history. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Memlükler dönemi (1250-1517) Mısır, özellikle Moğol istilası sonrasında âlimlerin göç ettiği, büyük ilim adamlarının yetiştiği münbit bir coğrafya haline gelmiştir. Bu vaziyet, Osmanlıların (1299-1922) bölgeyi fetihleri sonrasındaki valiler döneminde de bir müddet devam etmiştir. İlgili süreç içerisinde âlimler, hacimli külliyât eserler telif etmişler, erken dönemlerden kendi dönemlerine kadar rivâyet-dirâyet üslubunca ilim geleneğini sürdürerek sonraki nesillere aktarmışlardır. Bu hacimli ansiklopedik teliflerden birisi de Muhammed b. Yûsuf es-Sâlihî eş-Şâmî'nin (ö. 942/1536) ömrünün son zamanlarında tamamladığı Sübülü'l-hüdâ ve'r-reşâd fî sîreti hayri'l-ibâd adlı Hz. Muhammed (s) konulu devasa eserdir. Eser, Hz. Peygamber'i tüm yönleriyle ele aldığı için delâil, siyer-meğâzî, şemâil, hasâis, mu'cizât, fezâil ve biyografiler, tıbb-ı Nebevî gibi alanlarda rivayetler ve zengin bilgiler içermektedir. Aynı zamanda müellif Şâmî, kendi dönemine kadar telif edilmiş geniş bir edebiyattan yararlanarak onlara atıflarda bulunmuştur. Bu kadar şümullü bir kaynaktan yararlanması, eserde Arap diline ait önemli nazım ve nesir metinleri ihtiva etmesini sonuçlandırmış böylece değişik temalarda mebzul miktarda Arap şiiri eserde yer almıştır. Ayrıca eser rivayet-dirayet üslubuyla mevcut muhtelif metinleri içermesinden ötürü üslûp bakımından câlibi dikkattir. Bu bağlamda rivayetçilik, tasvirîlik, tematik şiir anlatımları, ilmîlik, öğreticilik, açıklayıcılık, kantlayıcılık ve destansılık müellifin benimsediği belli anlatım üsluplarıdır. Ayrıca eserde eyyâmü'l-Arab ve siyer-meğâzî anlatımlarına bolca yer verilmesi siyer-tarih metinlerinin Arap diliyle münasebetinin irdelenmesini gerektirmiştir. Eserde gramer analizlerinin yapılması ve her konu sonunda müfredât ve sözlük kısımlarının oluşturulması onu orijinal kılan hususiyetlerdendir. Böylece modern dönemde dil vb. eğitim setlerinde ve muhtelif bilimsel eserlerde müfredat bölümleri oluşturan eserlere öncülük yapmıştır. Müellif Şâmî'nin kaleme aldığı Sübülü'l-hüdâ adlı eser, içerdiği edebî metinler ve Arap diline dair müfredâtlar, tahlil ve analizler bakımından kıymet ifade eden ve araştırılması gereken bir eserdir. Ayrıca müellifinin Arap diline dair müellefâtının olması, eserinde onlara atıflarda bulunması da müellifin siyer ve tarih âlimi olmasının yanında önemli bir Arap dilcisi olduğunun ispatı mahiyetindedir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of BEÜ Ilahiyat Fakültesi Dergisi is the property of Bulent Ecevit University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)