TÜRK SAZ ŞİİRİNDE ESNAF DESTANLARI VE AHİLİK KÜLTÜRÜNE KATKILARI. (Turkish)

CRAFTSMAN EPICS IN TURKISH SAZ POETRY AND CONTRIBUTIONS TO AKHI CULTURE. (English)

TURKEY; CENTRAL Asia

Turkish instrumental poetry is a deep-rooted tradition that has survived to the present day by gaining a unique style and shape by being fed from the minstrel-art environments in Anatolia, rooted in the pre-Muslim poet-baksı tradition, developed over the centuries by feeding from different cultural environments and artistic circles of the Turkestan geography, and followed systematically since the 16th century after the first examples were identified in Anatolia from the 14th century. The epic genre, which is performed in an epic style based on the principle of syllabic meter, long volume and storytelling, in which the minstrels show great popularity and perform their art is also an important genre in this tradition. The epics, in which the first examples of a historical event in the past are dealt with, have started to be told around various topics such as economic and social life, flood, fire, drought, disaster, famine, animals, daily life, etc., thus expanding its field. One of the types of epics that emerged in this context is the Artisan Epics. These are poetic products in which certain professions and tradesmen groups and their masters are discussed, often based on a story that the minstrels go through on their own. Artisan Epics, which can sometimes only be told around a profession (craftsman), are often told around many tradesmen and professional groups. In these epics, problems related to a certain profession and its master, the story of the lover's inability to get a job in life and his failure in every job is often the subject while the satire and humour style is seen. In the tradesman epics, socio-cultural characteristics, the place of tradesmen and professional groups in social life, principles of tradesmen and professionals, duties of tradesmen, the importance given to tradesmen by the era, what is expected of traders, the place of professions in the eyes of the public, tragic-comic events that are instrumental in telling the epic; advice, satire, humour, etc. are dealt with using explanation. Based on the fact that the Akhism organization is a tradesman organization, we can say that the minstrels are not indifferent to this type of poetry, and they are especially in demand. In this context, many Artisan Epics have been identified in Turkish instrumental poetry. In this study, characteristics of the epic genre, varieties, the place of Artisan Epics in Turkish instrumental poetry, the characteristics of the Artisan Epics identified in Turkish instrumental poetry, tags, samples, occupations and occupations covered in these epics, and their place in community life will be shown. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Türk saz şiiri; kökleri Müslümanlık öncesi ozan-baksı geleneğine dayanan, yüzyıllar içerisinde Türkistan coğrafyasının değişik kültür ortamlarından ve sanat çevrelerinden beslenerek gelişen ve 14. yüzyıldan itibaren Anadolu'da ilk örnekleri tespit edildikten sonra 16. yüzyıldan itibaren de sistemli bir şekilde takip edilebilen, o zamandan beri de Anadolu'da âşık-sanat ortamlarından beslenerek kendine özgü bir üslûp ve şekil kazanarak günümüze kadar gelebilen köklü bir gelenektir. Destan türü de bu gelenek içerisinde hem âşık şiirinin ilk örneklerinden olması hem de âşıkların büyük rağbet gösterip sanatlarını icra ettikleri hece vezni, uzun hacmi ve hikâye etme esası üzerine kurulan önemli bir türdür. İlk örneklerinde geçmişte yaşanan tarihî bir olayın işlendiği destanlar zaman içerisinde iktisadî ve sosyal hayat, sel, yangın, kuraklık afet, kıtlık, hayvanlar, günlük hayat, vb. değişik konular etrafında da söylenmeye başlanmış ve alanı genişlemiştir. Bu bağlamda ortaya çıkan destan çeşitlerinden biri de "Esnaf Destanları"dır. Esnaf destanları; âşıkların kendi başlarından geçen çoğu zaman bir hikâyeden yola çıkarak belirli meslek ve esnaf gruplarının ve bunların ustalarının ele alındığı manzum ürünlerdir. Bazen, sadece bir meslek (esnaf) etrafında söylenebilen esnaf destanları çoğu zaman da birçok esnaf ve meslek grupları etrafında söylenmişlerdir. Bu destanlarda belirli bir meslek kolu ve onun ustası ile ilgili aksaklıklar; taşlama ve mizah üslûbu görülürken çoğu zaman da âşığın hayatta bir işte tutunamaması ve her girdiği işte başarısız olması hikâyesi konu edilmektedir. Esnaf destanlarında devrin, sosyokültürel özellikleri, esnaf ve meslek gruplarının toplum hayatındaki yeri, esnaflığın ve meslek erbabının esasları, esnafların görevleri, devrin esnaflara verdiği önem, esnaflardan bekledikleri, mesleklerin halk nazarındaki yeri, destanın söylenmesine vesile olan trajikomik olaylar; nasihatname, taşlama, mizah, vb. anlatım yollarıyla ele alınmıştır. Ahilik teşkilatının bir esnaf teşkilatlanması olmasından hareketle âşıkların bu şiir türüne kayıtsız kalmadıkları, hatta özellikle rağbet ettikleri söylenebilir. Bu bağlamda Türk saz şiirinde birçok esnaf destanı tespit edilmiştir. Bu çalışmada; destan türünün özellikleri, çeşitleri, esnaf destanlarının Türk saz şiiri içerisindeki yeri, Türk saz şiiri içerisinde tespit edilen esnaf destanlarının özellikleri, künyeleri, örnekleri, bu destanlardaki işlenen meslekler ve bunların toplum hayatlarındaki yerleri konu edilmektedir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Turkish Culture & Haci Bektas Veli Research Quarterly is the property of Turkish Cultur & Haci Bektas Veli Research Quarterly and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)