Zakład Narodowy im. Ossolińskich i jego zbiory w latach 1817‒1939.

Ossoliński National Institute and its collections in 1817-1939.

The aim of the article is to show the history and collections of the Zakład im. Ossolińskich in the years 1817-1939. By means of the analysis of the preserved documents and the existing literature on the subject, an attempt was made not only to show the history of the institution, selected collections from the library's resources, but also to present its organization and people who have passed through its walls over the past 120 years. This is all the more important as, unlike many other Polish libraries, the complete history of the Ossolineum has never been written. The reason for this situation was that after 1945 almost all archives that could be used to learn about the history of the Institute remained in Lviv, and access to them was very difficult for Polish researchers, and sometimes even impossible. This situation began to change slowly after 1989. It was then that smaller or larger contributions were written about the history of the Ossolineum. Only recently, broader publications showing various aspects of the functioning of the Ossoliński National Institute. According to the founder's intention, the institution, consisting of a library, publishing house and museum, was to not only collect various types of prints, manuscripts, works of art, but also make its collections available to all interested parties. The starting date of the article was determined by the establishment of the Institute, which took place in 1817. The founder spent several years considering where the institution would have its seat. Ultimately, after his death in 1827, the collections collected by Józef Maksymilian Ossoliński were transported to Lviv and placed in the rebuilt former church and convent of Carmelite sisters. It was then that the collections collected by the Lubomirski family from Przeworsk were finally added to the Ossolineum. Over a period of over 100 years, numerous manuscripts, archives, books, magazines and works of art have been added to the collection of the Ossolineum. The end date of the presented article is set in 1939. The outbreak of World War II began a new dramatic period in the history of the Ossolineum, which ended with its transfer to Wrocław in 1945. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Celem prezentowanego artykułu jest ukazanie dziejów i zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich w latach 1817‒1939. Za pomocą analizy zachowanych dokumentów oraz istniejącej literatury przedmiotu starano się nie tylko ukazać historię instytucji, wybrane kolekcje z zasobów biblioteki, ale także przedstawić jej organizację oraz ludzi, którzy na przestrzeni przeszło 120 lat przewinęli się przez jej mury. Jest to tym ważniejsze, że w przeciwieństwie do wielu innych polskich bibliotek nigdy nie napisano całościowej historii Ossolineum. Przyczyną tej sytuacji było to, że po 1945 r. niemal wszystkie archiwalia mogące służyć poznaniu dziejów Zakładu pozostały we Lwowie, zaś dostęp do nich był dla polskich badaczy bardzo utrudniony, a czasami nawet wręcz niemożliwy. Sytuacja ta zaczęła się powoli zmieniać po 1989 r. Wtedy też powstały mniejsze lub większe prace przyczynkarskie dotyczące dziejów Ossolineum. Dopiero od niedawna na rynku księgarskim zaczęły się pojawiać szersze publikacje ukazujące różne aspekty funkcjonowania Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Zgodnie z zamierzeniami fundatora instytucja ta złożona z biblioteki, wydawnictwa oraz muzeum miała nie tylko gromadzić różnego rodzaju druki, rękopisy, dzieła sztuki, ale także udostępniać swoje zbiory wszystkim zainteresowanym. Data początkowa artykułu wyznaczona została przez powołanie Zakładu, do którego doszło w 1817 r. Fundator przez kilka lat rozważał, gdzie instytucja będzie mieć swoją siedzibę. Ostatecznie już po jego śmierci w roku 1827 zbiory zgromadzone przez Józefa Maksymiliana Ossolińskiego zostały przewiezione do Lwowa i umieszczone w przebudowanym byłym kościele i klasztorze karmelitanek trzewiczkowych. Wtedy też dołączono ostatecznie do Ossolineum zbiory gromadzone przez rodzinę Lubomirskich z Przeworska. Przez okres przeszło 100 lat do zbiorów Ossolineum trafiły liczne rękopisy, archiwa, książki, czasopisma i dzieła sztuki. Datę końcową prezentowanego artykułu wyznacza rok 1939. Wybuch II wojny światowej rozpoczął bowiem nowy, dramatyczny okres w dziejach Ossolineum zakończony jego przeniesieniem do Wrocławia w 1945 r. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Nowa Biblioteka is the property of Wydawnictwo Uniwersytetu Slaskiego and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)