Türkiye’de Hemşirelik Model ve Kuramlarının Halk Sağlığı Hemşireliği Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerde Kullanımı. (Turkish)

The Using of Nursing Models and Theories in Graduate Thesis in Public Health Nursing in Turkey. (English)

This study was conducted to systematically examine the use of theory and model in postgraduate thesis studies in the field of public health nursing. The theses and dissertations were reached upon database searching of National Thesis Center of Council of Higher Education by internet in March-May 2021. In the study, 319 theses written in public health nursing were reached; the features of a total of 317 theses were evaluated. 68 theses that met the inclusion criteria were examined. Theses examined consist of 32 (47%) master's, 36 (53%) doctoral dissertations. In our research, Health Belief Model in 30 (44.1%), Health Promotion Model in 18 (26.5%), Transtheoretical Model in 16 (23.5%) and Precede-Proceed Model 4 (5.9%) is used in postgraduate theses. When the distribution of theses by years is examined; 4 (5.8%) in 2011, 6 (8.8%) in 2012, 2 (2.9%) in 2013, 4 (5.8%) in 2014, 11 (16.1%) in 2015, 5 (7.3%) in 2016, 10 (14.7%) in 2017, 6 (8.8%) in 2018, 13(19.1%) in 2019, 6 (8.8%) in 2020 and 1 (1.4%) until May 2021. The Health Belief Model was used in 19 (59.3%) of the master's theses, the Health Promotion Model in 7 (21.8%), and the Transtheoretical Model in 6 (18.7%). In the doctoral theses, 11 (30.5%) Health Belief Model, 11 (30.5%) Health Promotion Model, 10 (27.7%) Transtheoretic Model, and 4 (11.1%) Precede-Proceed Model is used. As a result, it has been concluded that theory/model-based studies are limited in the theses made in the field of public health nursing, but the research projects have increased in recent years. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Bu çalışma halk sağlığı hemşireliği alanında yapılan lisansüstü tez çalışmalarında kuram ve model kullanımının sistematik bir şekilde incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Tezlere Mart-Mayıs 2021 tarihleri arasında, internetten Yükseköğretim Kurulu’nun Ulusal Tez Merkezi veri tabanın taranmasıyla ulaşılmıştır. Çalışmada halk sağlığı hemşireliğinde yapılmış olan 319 teze ulaşılmış olup; toplam 317 tezin özellikleri değerlendirilmiştir. Dahil edilme kriterlerine uygun olan 68 tez incelenmiştir. İncelenen tezlerin 32’sini (%47) yüksek lisans, 36’sını (%53) doktora tezi oluşturmaktadır. Araştırmada lisansüstü tezlerin 30’unda (%44,1) Sağlık İnanç Modeli, 18’inde (%26,5) Sağlığı Geliştirme Modeli, 16’sında (%23,5) Transteoretik Model ve 4’ünde (%5,9) Precede-Proceed Model kullanılmaktadır. Tezlerin yıllara göre dağılımı incelendiğinde; 4’ü (%5,8) 2011 yılında, 6’sı (%8,8) 2012 yılında, 2’si (%2,9) 2013 yılında, 4’ü (%5,8) 2014 yılında, 11’i (%16,1) 2015 yılında, 5’i (%7,3) 2016 yılında, 10’u (%14,7) 2017 yılında, 6’sı (%8,8) 2018 yılında, 13’ü (%19,1) 2019 yılında, 6’sı (%8,8) 2020 yılında ve 1’i (%1,4) 2021 yılının mayıs ayına kadar yapılmıştır. Yüksek lisans tezlerinin 19’unda (%59,3) Sağlık İnanç Modeli, 7’sinde (%21,8) Sağlığı Geliştirme Modeli, 6’sında (%18,7) Transteoretik Model kullanılmıştır. Doktora tezlerinde ise, 11’inde (%30,5) Sağlık İnanç Modeli, 11’inde (%30,5) Sağlığı Geliştirme Modeli, 10’unda (%27,7) Transteoretik Model ve 4’ünde (%11,1) Precede-Proceed Model kullanılmıştır. Sonuç olarak halk sağlığı hemşireliği alanında yapılan tezlerde kuram/model temelli çalışmaların sınırlı olduğu fakat son yıllarda araştırmaların arttığı sonuçlarına ulaşılmıştır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Fenerbahce University Journal of Health Sciences (FBU-JOSH) / Fenerbahçe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi is the property of Fenerbahce University Journal of Health Sciences (FBU-JOSH) and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)