Jak leczono choroby układu oddechowego w początkach XIX wieku? Analiza opisu leczenia chorego na zapalenie płuc. (Polish)

How the Diseases of the Respiratory System Were Treated in the Beginning of XIX^th Century? Analysis of the Description of Pneumonia Treatment. (English)

According to archival sources from 1801 year treatment of acute respiratory disorder, probably pneumonia in 72 -- year old man was presented. The patient was treated by a doctor, barber surgeon, so-called "nurse" and apothecary, who were practicing in 1801 year in Koniecpol. Mucokinetics, anti-cough, cardiac, antipyretic, analgesic and improving appetite medications were used. From the current medical point of view this treatment was correct. Moreover, the medications recommended by still actual from antiquity humoral theory were used. According to that theory the human body was thought to contain four humors: blood, phlegm, bile, black bile. Lack of proportion and balance between humors led to disease. The treatment was designed to restore the proper humoral balance by enemas, diuretics, bloodletting etc. From the current medical point of view the treatment was incorrect. It caused anaemia, disturbances in water, electrolyte and acid-base homeostasis. The treatment resulted in death of patient. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Na podstawie archiwalnych materiałów źródłowych z 1801 r. przedstawiono przypadek leczenia ostrego schorzenia dróg oddechowych, prawdopodobnie zapalenia płuc, u 72-letniego mężczyzny. W skład zespołu leczącego wchodził doktor, cyrulik, ówczesna „pielęgniarka”, aptekarz, którzy praktykowali w 1801 r. w Koniecpolu. W leczeniu zastosowano leki mukolityczne, przeciwkaszlowe, nasercowe, przeciwgorączkowe, przeciwbólowe, poprawiające apetyt. Leczenie to z współczesnego medycznego punktu widzenia było prawidłowe. Zaordynowano także lekarstwa, które zalecała obowiązująca nadal od starożytności teoria humoralna. Teoria ta zakładała istnienie w ciele człowieka czterech płynów -- humorów: krwi, śluzu, żółci, czarnej żółci. Brak proporcji i równowagi między płynami prowadził do choroby. Leczenie miało na celu przywrócenie zaburzonych proporcji i równowagi przez stosowanie leków przeczyszczających, moczopędnych, upustów krwi itp. Z współczesnego medycznego punktu widzenia było to leczenie szkodliwe, gdyż powodowało niedokrwistość, zaburzenia homeostazy w odnej, elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. Leczenie zakończyło się zgonem chorego. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Archives of the History & Philosophy of Medicine / Archiwum Historii i Filozofii Medycyny is the property of Polskie Towarzystwo Historii Medycyny i Farmacji and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)